Τα σχέδια - διαγράμματα που υπήρχαν στο αρχείο της εφορείας με εξαίρεση αυτά που αφορούσαν στο Οκτάγωνο ήταν κυρίως κατόψεις του συγκροτήματος σε κλίμακα 1:200 χωρίς υψόμετρα και αναφορές σε σταθερά σημεία, ενώ δεν υπήρχαν σχέδια τομών, όψεων και των αρχαίων δαπέδων των επιμέρους κτιριακών ενοτήτων. Μετά από αυτές τις διαπιστώσεις η αποτύπωση του αρχαιολογικού χώρου κρίθηκε απαραίτητη:
1ον. Για τη δημιουργία ενός σωστού και μόνιμου υπόβαθρου για την αποτύπωση όχι μόνο των ήδη ανεσκαμμένων κτισμάτων αλλά και των νέων στοιχείων που ενδεχομένως θα προκύψουν από μελλοντική ανασκαφική έρευνα.
2ον. Για τη σχεδίαση της ακριβούς θέσης των διαφόρων κτισμάτων του αρχαιολογικού χώρου και
3ον. Για την υψομετρική αποτύπωση όλων των επιλεχθέντων σημείων.
Δίκτυο οριζοντογραφικού ελεγχου
Αρχικά έγινε εξάρτηση από το οριζοντογραφικό και υψομετρικό δίκτυο του Δήμου Θεσσαλονίκης. Για το σκοπό αυτό δημιουργήθηκαν στον αρχαιολογικό χώρο είκοσι πολυγωνικά σημεία ενώ ταυτόχρονα χρησιμοποιήθηκαν τέσσερα σταθερά πολυγωνικά σημεία του δικτύου του Δήμου Θεσσαλονίκης.Τα σημεία επιλύθηκαν σαν ενιαίο μικτό τριγωνομετρικό δίκτυο και για μεγαλύτερη ακρίβεια έγιναν όλες οι μεταξύ τους παρατηρήσεις. Με την πρόοδο των εργασιών επειδή πολλά από αυτά καταργήθηκαν δημιουργήθηκαν άλλα 80 σημεία.
Δίκτυο υψομετρικού ελέγχου
Για τον υψομετρικό προσδιορισμό έγινε εξάρτηση από δύο υψομετρικές αφετηρίες του υψομετρικού δικτύου του Δήμου Θεσσαλονίκης και με γεωμετρική χωροστάθμιση δόθηκε υψόμετρο σε όλα τα πολυγωνικά σημεία.
Τεχνική αποτύπωση, εργασίες πεδίου
Στα τελικά σχέδια της αποτύπωσης αποδίδονται όχι μόνο οι μεταβολές των γραμμικών στοιχείων των διαφόρων κτιρίων αλλά και τα υλικά που συγκροτούσαν τις τοιχοποιίες και τα αρχαία δάπεδα (ψηφιδωτά, μαρμάρινα κ.ά.). Για το σκοπό αυτό η πιο κατάλληλη μέθοδος θα ήταν η φωτογραμμετρία. Εξαιτίας όμως του μεγάλου κόστους ακολουθήθηκε μια άλλη τεχνική που συνδύασε τοπογραφικές, αρχιτεκτονικές και φωτογραφικές μεθόδους με ικανοποιητικά αποτελέσματα. Η τεχνική αυτή ακολούθησε τα εξής στάδια:
α. Χάραξη οριζόντιας τομής και επιλογή της θέσης χαρακτηριστικών σημείων.
Για τη σχεδίαση της κάτοψης επιλέχθηκε ένα οριζόντιο επίπεδο τομής όλων των μνημείων του συγκροτήματος. Με αυτόν τον τρόπο ήταν δυνατή και η σχεδίαση όλων των στοιχείων που εμφανίζονται κάτω από το επίπεδο τομής όπως: άνω επιφάνεια τοιχοποιιών, δάπεδα, αγωγοί κ.λ.π. Το ίδιο επίπεδο χρησιμοποιήθηκε και για την υψομετρική αποτύπωση των σημείων που χρησιμοποιήθηκαν για τη σχεδίαση των τομών και όψεων των μνημείων. Τα σημεία που επιλέχθηκαν στο πεδίο ήταν σημεία αλλαγής διευθύνσεων γραμμικών τμημάτων, ανοίγματα, διασταύρωσεις κ.λ.π.
β. Σήμανση των σημεΙων
Έγινε με διακριτικό χρώμα σμάλτου και αριθμημένους αυτοκόλλητους στόχους που βοηθούσαν στην αποτύπωση και στη φωτογράφηση των σημείων.
γ. Σύνταξη σκαριφημάτων (κροκί)
Το σκαρίφημα αποτελεί τη σημαντικότερη εργασία που γίνεται στο πεδίο, διότι συνιστά το ξεχωριστής σημασίας εκείνο στοιχείο που επιτρέπει όχι μόνο τη σχεδίαση αλλά και την αποκάλυψη στο γραφείο σφαλμάτων που αναπόφευκτα γίνονται στο πεδίο. Το σκαρίφημα συντάχθηκε για κάθε χώρο ξεχωριστά και κάθε σημείο που αποτυπώθηκε, σημειώθηκε με τον κωδικό του αριθμό, ο οποίος χαρακτηρίζει το συγκεκριμένο σημείο μέχρι το τέλος της εργασίας.
Αποτύπωση σημείων
Το όργανο που χρησιμοποιήθηκε ήταν ένας γεωδαιτικός σταθμός TOPCON GTS - 4 με ακρίβεια γωνιομετρήσεων 6 cc και ακρίβεια στις αποστάσεις 3+2 ppm. Για την επίλυση των μετρήσεων χρησιμοποιήθηκε το τοπογραφικό πακέτο GEOCALC. Συνολικά μετρήθηκαν 26000 σημεία.
Φωτογράφηση
Παράλληλα με τις παραπάνω εργασίες τα αποτυπούμενα σημεία φωτογραφήθηκαν μετωπικά με φωτογραφική μηχανή, με αρχιτεκτονικό φακό 35mm. Σε κάθε φωτογραφία διακρίνονται οι αυτοκόλλητοι στόχοι με τους οποίους σημάνθηκαν τα σημεία και η κλίμακα που βοήθησε στην εκτύπωσή τους υπό κλίμακα. Συγχρόνως κρατούνταν σημειώσεις για την ταξινόμησή τους.
H λεπτομερής φωτογραφική τεκμηρίωση των υφιστάμενων κατασκευών περιελάμβανε:
1. Τη φωτογράφηση των κατασκευών μετωπικά με επάλληλες ζώνες επικάλυψης.
2. Την εκτύπωση των φωτογραφιών υπό κλίμακα 1:25.
3. Τη δημιουργία φωτογραφικού αρχείου με την ταξινόμηση και σύνθεση των φωτογραφιών υπό κλίμακα σε ημίσκληρα χαρτόνια μεγέθους σελίδας Α4.
Σε κάθε λήψη εμπεριέχονταν τουλάχιστον τρία από τα αποτυπωμένα σημεία, τα οποία διακρίνονταν από τους αυτοκόλλητους στόχους με τα οποία είχαν σημανθεί. Οι αριθμοί των σημείων που περιελάμβανε κάθε φωτογραφία σημειώνονταν σε αντιστοιχία με το αριθμό λήψης και τον αριθμό του εκάστοτε φιλμ.
Επεξεργασία των πληροφοριών πεδίου - Σύνταξη σχεδίων
- Η επεξεργασία των μετρήσεων περιελάμβανε την αυτόματη επίλυση των σημείων αποτύπωσης σε Η/Υ και την σχεδίαση σε τράπεζα αυτόματης σχεδίασης (plotter).
- Ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε στη δημιουργία αρχείου δεδομένων για κάθε κτιριακή ενότητα χωριστά.
- Για τη σχεδίαση αποφασίσθηκε να χρησιμοποιηθούν οι παρακάτω κλίμακες:
- α. κλίμακα 1:25 για κάθε κτιριακή ενότητα (κάτοψη, όψη, τομή).
- β. κλίμακα 1:100 και 1:200 για όλο το συγκρότημα.
- Η τελική σχεδίαση έγινε με το συνδυασμό των τοπογραφικών σημείων και των φωτογραφιών υπό κλίμακα.
