Profectio και Αdventus Augusti – πορεία του Καίσαρα, άφιξη σε μια πόλη και υποδοχή από τους κατοίκους
Η ζωφόρος ορίζεται στα δύο άκρα από Νίκες μέσα σε κόγχη, φέρουν το ένα χέρι πάνω από το κεφάλι και με το άλλο κρατούν κέρας αφθονίας, ενώ μπροστά από την κάθε Νίκη απεικονίζεται από μια πύλη πόλης. Ο Καίσαρας παριστάνεται πάνω σε ένα ανοικτό δίτροχο άρμα, συνοδεύεται από ιππείς και πεζούς φρουρούς. Θέμα της σκηνής είναι Profectio και Adventus Augusti, δηλαδή, το ταξίδι του Καίσαρα από τη μια πόλη στην άλλη και η θριαμβευτική υποδοχή του από τους κατοίκους: ορισμένοι υψώνουν το δεξί χέρι, άλλοι κρατούν κεριά, δάδες και κλαδιά (εικ.1).
Θριαμβική νικητήρια σκηνή, Γαλέριος και Πέρσες
Η σκηνή αποδίδει μια μάχη ανάμεσα στους Ρωμαίους και τους Πέρσες. Κυριαρχεί η μεγαλειώδης μορφή του Καίσαρα, έφιππος, με πλούσια ανάγλυφη διακόσμηση του θώρακα, όπου απεικονίζεται η λύκαινα με τα δίδυμα αγόρια, σύμβολο της Ρώμης. Ο αντίπαλός του, ένας Πέρσης γενειοφόρος, θα μπορούσε και θα ήταν το αναμενόμενο να αποδίδει τον Πέρση βασιλιά, αλλά δυστυχώς οι φθορές σε εκείνο το σημείο δεν αφήνουν να διακρίνεται αν φορά τιάρα ή στέμμα. Οι υπόλοιπες μορφές μάχονται πεζές και ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι λεπτομέρειες στην ενδυμασία τόσο των Ρωμαίων όσο και των Περσών στρατιωτών (εικ.2).
Ομόνοια και ενότητα των ηγεμόνων της Τετραρχίας – Θριαμβική παράσταση των Τετραρχών
Οι δύο Αύγουστοι, ο Διοκλητιανός και ο Μαξιμιανός παριστάνονται καθιστοί, πάνω σε «αψίδες ουράνιες», σύμβολο της παντοκρατορίας τους. Οι δύο Καίσαρες, ο Γαλέριος και ο Κωνσταντίνος, όρθιοι δίπλα στους Αυγούστους λειτουργούν ως βοηθοί τους, καθώς εκείνοι δέχονται τα στεφάνια από τις Νίκες, σε εκείνους ανήκει ο θρίαμβος. Τέλος, γυναικείες μορφές γονατιστές μπροστά στους Καίσαρες αποδίδουν προσωποποιημένες επαρχίες, προς τις οποίες οι ηγεμόνες τείνουν το χέρι, δηλώνοντας έτσι την εύνοιά τους προς αυτές (pietas Augustorum).
Η σκηνή φθάνει πέρα από τις νίκες του Γαλέριου επί των Περσών, αποδίδει τον τρόπο της διοίκησης της Τετραρχίας. Ο Δίας ως κυρίαρχος του κόσμου, στο όνομα του οποίου οι τέσσερις Καίσαρες ασκούν την εξουσία τους, θεότητες και συμβολικές προσωποποιήσεις περιβάλλουν την πανηγυρική, πλούσια σε μορφές και πολύπλοκη στην ερμηνεία της σκηνή, κύριο συστατικό της οποίας είναι η κοσμοκρατορία του ρωμαϊκού κράτους και η διάδοση της αυτοκρατορικής εύνοιας (εικ.3).
Επτά Νίκες μέσα σε επτά κόγχες – αρκετά φθαρμένο
Αν και η επιφάνεια είναι πάρα πολύ διαβρωμένη, στη σκηνή διακρίνονται επτά κόγχες, μέσα στις οποίες βρίσκεται από μια Νίκη. Καθεμιά από τις μορφές επαναλαμβάνει τον ίδιο τύπο: φορούν πέπλο και κρατούν ένα κλαδί φοίνικα με το αριστερό και ένα αγαλμάτιο με το δεξί (εικ.4).
Κείμενα : Δρ Δήμητρα Ακτσελή, Αρχαιολόγος
Προέλευση φωτογραφιών : Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Αθηνών, 1935 και αρχείο Χ. Μακαρόνα 1946, 1964.
